བདག་གི་ཕ་ཡུལ་ཁམས་ལྷ་ཐོག་ལུང་པའི་གཡུ་ལུང་ཟངས་གཏེར་ནི། གོ་ཚོད་ལྟར་ན་འཛམ་གླིང་གཏེར་ཁ་ཨང་གཉིས་པ་ཡིན་སྐད་ཐོས། གཏེར་ཁ་གཙོ་བོ་ཡོངས་གྲགས་ལྟར་ཟངས་གཏེར་རེད་ལ། ད་དུང་གསེར་དང་། གཡུ། ཞ་ཉེ། རྡོ་སོལ། ལྕགས་སོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གཏེར་ཁ་ཡོད་པར་བཤད། དེ་རིང་ཁོ་བོས་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་ནས་ས་བཀྲ་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པ་ལྟར་ན། རྒྱས་པར་གཟིགས།….
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་བར་ངོས་ལེན་མ་བྱས་བའི་མཐར་ད་ཆ་གཞི་ནས་བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་འཚེ་ཅན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་མང་པོ་རྩད་ཆོད་བྱུང་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་དང་། ཆུ་རག་འཛུགས་བསྐྲུན། ནགས་ཚལ་གཅོད་བྲེགས། ཞིང་འབྲོག་མི་མང་གྲོང་བརྡལ་དུ་གནས་སྤོ་བྱ་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་ལས་གྲ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་རྩྭ་ཐང་བྱེ་ཐང་དུ་གྱུར་བ་དང་། གཙང་ཆུ་སྦག་གཙོག་བཟོ་བ། རྒྱས་པར་གཟིགས།….
བོད་ཀྱི་ས་མཐོ་སར་གཡག་འཚོ་བ་ནི་ས་གཞི་རློན་པ་བྱེ་ཐང་དུ་འགྱུར་བ་ལས་སྐྱོབ་པར་རོགས་བྱེད་པ་ཡིན། རྒྱ་ནག་གི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ཛ་དྲགས་ལ་གདོང་ལེན་གྱིས་གོ་རྟོག་གོང་འཕེལ་གཏོང་བར་དམིགས་པའི་རང་དབང་ཅན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ (chinadialogue) ཞེས་པས་སྙན་ཐོའི་ནང་། མཚོ་སྔོན་དང་། ཀན་སུའུ། ཟི་ཁྲོན་སོགས་དང་ས་འབྲེལ་ཞིང་མཐོ་ཚད་རྒྱ་མཚོའི་ངོས་ལས་མི་ཊར་ ༣‚༥༠༠ ཙམ་ཡོད་པའི་མཛོ་དགེ་ཁུལ་གྱི་མཚེའུ་དང རྒྱས་པར་གཟིགས།….
ཉེ་བའི་ཆར་རྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པ་བོད་ནང་གི་ཆུ་ཚོད་ ༦:༣༤ ཐོག བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཉིང་ཁྲི་ས་ཁུལ་སྨིན་གླིང་རྫོང་དུ་ས་ཡོམ་ཤུགས་ཚད་ ༦.༣ ཅན་ཞིག་བརྒྱབ་པ་དང་། ས་འགུལ་དེའི་ཤུགས་ཚད་སྐོར་ཨ་རིའི་ས་གཤིས་དཔྱད་ཞིབ་ (United States Geological Survey) ཀྱིས་བཤད་པ་ཞིག་དང་། ཉིང་ཁྲི་ས་གནས་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲ་བའི་ཐོག་ས་ཡོམ་རྒྱག་སའི་ལྟེ་གནས་དེ་མི་མེད་ལུང་སྟོང་ཡིན་ཚུལ་བཤད་ཡོད་པ་དང་། རྒྱས་པར་གཟིགས།….
ཨི་ལའ་རི་ཡ་མར་རི་ཡ་སཱ་ལ་ (Ilaria Maria Sala) ཡིས་བྲིས། གཏེར་ཆུ་དེ་དག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཤེལ་དམ་གྱི་ནང་དུ་ཡོང་གི་ཡོད་ཅིང་། དབོར་འདྲེན་བྱེད་སྐབས་སུ་དྭངས་ཤིང་གསལ་བའི་ཤེལ་དམ་ལས་ནང་གི་ཆུ་དེ་ལྷད་མེད་གཙང་བསིལ་ཇི་ཙམ་ཡིན་པ་མཐོང་ཐུབ། ཨེ་ཤི་ཡའི་ཕྱུག་བདག་སྨྱོན་པ་དེ་ཚོས་བྱང་སྣེའི་དོམ་གྱི་འཚོ་གནས་ཀྱི་བདག་དབང་ཁྱོད་ཀྱི་མདུན་ཅོག་ཐོག་ཏུ་འཁྱེར་ཡོང་ཞིང་། རྒྱས་པར་གཟིགས།….
བོད་ཀྱི་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་ཆུ་ལག་ནས་ཤིན་ཅང་རང་སྐྱོང་ཁུལ་ལྷོ་རྒྱུད་ཀྱི་ཊག་ལེ་མཱ་ཀན་ (Taklimakan) བྱེ་ཐང་དུ་རིང་ཚད་སྤྱི་ལེ་ ༡༠༠༠ ལྷག་ཡོད་པའི་ཆུ་འདྲེན་སྦུག་ལམ་བཟོ་འཆར་ཡོད་འདུག དེ་རིང་རྒྱ་ནག་ལྷོ་རྒྱུད་ཞོགས་པའི་ཆ་འཕྲིན་གྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་ཆུ་ཡུར་འཛུགས་སྐྲུན་ཚན་པ་ཞིག་གིས། བོད་དང་ཤིན་ཅང་བར་ཆུ་འདྲེན་སྦུག་ལམ་བཟོས་ཏེ་བོད་ཀྱི་ལྷོ་རྒྱུད་དུ་རྒྱུག་བཞིན་པའི་ རྒྱས་པར་གཟིགས།….
