མདང་དགོང་ (ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ དགོང་མོར) རྒྱ་གར་ནུབ་དང་བྱང་ཕྱོགས་ཁུལ་དུ་དྲག་ཆར་དང་ལྷག་རླུང་བརྒྱབ་སྟེ་མི་གྲངས་ ༤༢ དང་སེམས་ཅན་ ༤༠ ལྷག་རྐྱེན་འདས་སུ་ཕྱིན་ནས་མི་རྒྱུ་གཉིས་ལ་གནོད་སྐྱོན་ཆེན་པོ་ཐེབས་ཡོད་འདུག
གཤིན་རྒྱུ་ནི་གཏེར་རྫས་དང་། སྐྱེ་ལྡན་དངོས་པོ། གཤེལ་ཁུ། རླངས་རྫས། དབང་པོའི་མ་ལག་སོགས་འདྲེས་ནས་གྲུབ་ཅིང་དེ་དག་མཉམ་འདུས་ཀྱིས་ཚེ་སྲོག་ལ་རམ་འདེགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། དེ་ནི་སའི་གོ་ལའི་སྣོད་བཅུད་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་ཆ་ཤས་ཆེ་ཤོས་ཤིག་ཡིན། (Soil, Wikipedia)འདིར་གཟིགས། ) ཚེ་སྲོག་གི་འབྱུང་ཁུངས་འདིར་
བདག་གི་ཕ་ཡུལ་ཁམས་ལྷ་ཐོག་ལུང་པའི་གཡུ་ལུང་ཟངས་གཏེར་ནི། གོ་ཚོད་ལྟར་ན་འཛམ་གླིང་གཏེར་ཁ་ཨང་གཉིས་པ་ཡིན་སྐད་ཐོས། གཏེར་ཁ་གཙོ་བོ་ཡོངས་གྲགས་ལྟར་ཟངས་གཏེར་རེད་ལ། ད་དུང་གསེར་དང་། གཡུ། ཞ་ཉེ། རྡོ་སོལ། ལྕགས་སོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གཏེར་ཁ་ཡོད་པར་བཤད། དེ་རིང་ཁོ་བོས་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་ནས་ས་བཀྲ་འཚོལ་བཤེར་བྱས་པ་ལྟར་ན།
རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ད་བར་ངོས་ལེན་མ་བྱས་བའི་མཐར་ད་ཆ་གཞི་ནས་བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་འཚེ་ཅན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་མང་པོ་རྩད་ཆོད་བྱུང་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་དང་། ཆུ་རག་འཛུགས་བསྐྲུན། ནགས་ཚལ་གཅོད་བྲེགས། ཞིང་འབྲོག་མི་མང་གྲོང་བརྡལ་དུ་གནས་སྤོ་བྱ་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་ལས་གྲ་ལ་བརྟེན་ནས་བོད་ཀྱི་རྩྭ་ཐང་བྱེ་ཐང་དུ་གྱུར་བ་དང་། གཙང་ཆུ་སྦག་གཙོག་བཟོ་བ།
ཉེ་བའི་ཆར་རྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་གྱི་ཞོགས་པ་བོད་ནང་གི་ཆུ་ཚོད་ ༦:༣༤ ཐོག བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཉིང་ཁྲི་ས་ཁུལ་སྨིན་གླིང་རྫོང་དུ་ས་ཡོམ་ཤུགས་ཚད་ ༦.༣ ཅན་ཞིག་བརྒྱབ་པ་དང་། ས་འགུལ་དེའི་ཤུགས་ཚད་སྐོར་ཨ་རིའི་ས་གཤིས་དཔྱད་ཞིབ་ (United States Geological Survey) ཀྱིས་བཤད་པ་ཞིག་དང་། …
ཨི་ལའ་རི་ཡ་མར་རི་ཡ་སཱ་ལ་ (Ilaria Maria Sala) ཡིས་བྲིས། གཏེར་ཆུ་དེ་དག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཤེལ་དམ་གྱི་ནང་དུ་ཡོང་གི་ཡོད་ཅིང་། དབོར་འདྲེན་བྱེད་སྐབས་སུ་དྭངས་ཤིང་གསལ་བའི་ཤེལ་དམ་ལས་ནང་གི་ཆུ་དེ་ལྷད་མེད་གཙང་བསིལ་ཇི་ཙམ་ཡིན་པ་མཐོང་ཐུབ། ཨེ་ཤི་ཡའི་ཕྱུག་བདག་སྨྱོན་པ་དེ་ཚོས་བྱང་སྣེའི་དོམ་གྱི་འཚོ་གནས་ཀྱི་བདག་དབང་ཁྱོད་ཀྱི་མདུན་ཅོག་ཐོག་ཏུ་འཁྱེར་ཡོང་ཞིང་།