བོད་ཡུལ་གྱི་ཆུའི་སྐྱེ་ཁམས་དང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོང་།

རྩོམ་པ་པོ་རྩེ་གཞུང་སྐལ་བཟང་འབུམ། ༢༠༡༢ ལོའི་ཟླ་ ༠༤ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་སྤེལ་། ཁམས་པའི་དྲ་བ་ལས་དྲངས། ཆུ་ནི་ཚེ་སྲོག་གི་འབྱུང་ཁུངས་དང་ཚེ་སྲོག་སྐྱོང་བའི་ཉིང་ཁུ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། འཛམ་གླིང་སྟེང་ཐོན་ཁུངས་ཆེས་མང་བ་དང་རྒྱ་ཁྱོན་ཆེས་ཆེ་བ་ནི་ཆུ་ཡིན། སའི་གོ་ལའི་ངོས་ཀྱི་རྒྱ་ཁྱོན་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༧༠ ནི་ཆུས་བཀང་ཡོད་པས་སའི་གོ་ལའི་མིང་གཞན་ལ་ཆུའི་གོ་ལ་ཞེས་ཀྱང་གྲགས། སའི་གོ་ལའི་སྟེང་གི་འཁྱག་ཀླུང་དང་རྒྱ་མཚོ། ཆུ་ཀླུང་དང་མཚོ་མཚེའུ་ནི་ཆུས་གྲུབ་པ་མ་ཟད། མཁའ་དབུགས་དང་སའི་ནང་དུའང་བརླན་ཆ་མང་པོ་ཞིག་འདུས་ཡོད།

ད་དུང་ཆུ་ནི་སྲོག་ཆགས་ཀུན་གྱི་ལུས་ཕུང་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན། ང་ཚོས་ཤེས་གསལ་ལྟར། ཆུ་ནི་གང་ས་ཀུན་ཏུ་ཡོད་ནའང་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་དང་མཚོ་ཆུ་མང་ཆེ་བ་ནི་ཚྭ་ཆུ་ཡིན་པས་ང་ཚོས་ཐད་ཀར་འཐུང་མི་རུང་། དེར་བརྟེན།ང་ཚོས་ད་ལྟ་འཐུང་བཞིན་པ་ནི་ཚྭ་མེད་ཆུ་ཡིན། ཚན་རིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་ལྟར་ན། སའི་གོ་ལའི་ངོས་ཀྱི་གསུམ་ཆའི་གཉིས་ནི་ཆུས་བཀང་ཡོད་ནའང་དེའི་ནང་བརྒྱ་ཆ་ ༩༨ ཀྱི་ཆུ་ནི་ཚྭ་ཆུ་ཡིན་པ་དང་། བརྒྱ་ཆ་ ༢ ཙམ་གྱི་ཆུ་ནི་ད་ལྟ་ང་ཚོས་ཐད་ཀར་སྤྱོད་ཆོག་པའི་ཚྭ་མེད་ཆུ་འདི་ཡིན་པར་གསུངས།

ང་ཚོས་འཛམ་གླིང་གི་ས་ཁྲ་ལ་བལྟས་ཚེ། ཀླད་ངོས་ནི་སའི་གོ་ལའི་བྱང་སྣེ་ས་ཁུལ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལ་བྱང་སྣེ་མུ་ཁྱུད་ཀྱང་ཟེར། གནས་དེ་ནི་དོམ་དཀར་གྱི་འཚོ་བ་རོལ་ས་ཡིན། ཞབས་ངོས་ནི་སའི་གོ་ལའི་ལྷོ་སྣེ་ས་ཁུལ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལ་ལྷོ་སྣེ་མུ་ཁྱུད་ཀྱང་ཟེར། གནས་དེ་ནི་བྱ་རྐང་ཐང་ངམ་ངང་བ་རེ་འཆིང་གི་འཚོ་བ་རོལ་ས་ཡིན། བྱང་སྣེ་དང་ལྷོ་སྣེ་གཉིས་ནི་སའི་གོ་ལའི་ཆེས་མཐའ་སྣེ་གཉིས་ན་ཡོད་པས་གྲང་འཁྱག་གི་ས་ཁུལ་ལ་གཏོགས་པ་ཡིན། གནས་དེ་ན་ཡོད་པའི་ཆུ་ཐམས་ཅད་འཁྱག་དར་དུ་གྱུར་ནས་འཁྱག་ཀླུང་གི་འཇིག་རྟེན་ཆེན་པོ་ཞིག་གྲུབ་ཡོད་པས་རྩི་ཤིང་གི་རིགས་སྐྱེ་དཀའ་ཞིང་ས་དང་རྡོ་ཡང་མཐོང་དཀའ་བ་ཞིག་ཡིན།

ཆུ་ནི་གཤེར་གཟུགས་ཡིན་པས་བཞུར་ཆོག་པ་དང་། སྲ་གཟུགས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་ཆུ་འཁྱགས་པར་གྱུར་ན་ཆབ་རོམ་དུ་འགྱུར།ད་དུང་དབུགས་གཟུགས་ཀྱང་ཡིན་ཏེ་རླངས་པར་གྱུར་ནས་མཁའ་རུ་འགྲོ་བའམ་སྤྲིན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། སློབ་གྲོགས་ཆུང་ཆུང་ཚོ། ཁྱོད་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་སྟེང་ཆེས་རིང་བའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་གསུམ་དེ་གང་ཡིན་པ་ཤེས་སམ། འཛམ་གླིང་སྟེང་ཆེས་རིང་བའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ཨང་དང་པོ་ནི་（Nile）དང་། ཨང་གཉིས་པ་ནི་མེ་གླིང་ལྷོ་མའི་ཨེ་མ་ཟོན་གཙང་བོ（Amazon）དང་།ཨང་གསུམ་པ་ནི་ཡ་གླིང་གི་འབྲི་ཆུ（Yangtse）བཅས་གསུམ་པོ་དེ་ཡིན།

དང་པོ། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ཆུ་ཀླུང་དང་མཚོ་མཚེའུ། བོད་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་རི་བོ་སྟོང་གི་ཡང་རྩེ་དང་ཆུ་བོ་ཁྲི་ཡི་མགོ་ཁུངས་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་པས་ཆུ་ཀླུང་དང་མཚོ་མཚེའུ། བོད་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ནི་རི་བོ་སྟོང་གི་ཡང་རྩེ་དང་ཆུ་བོ་ཁྲི་ཡི་མགོ་ཁུངས་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་པས་ཆུ་ཀླུང་ཆེ་ཆུང་དང་།མཚོ་དང་མཚེའུ།ཆུ་ཚན་ནམ་ཆུ་ཁོལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐོན་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་མཆིས། བོད་ཀྱི་ཆུ་ཀླུང་གྲགས་ཆེ་བ་ལ་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོ་དང་།འབྲི་ཆུ་དང་། རྨ་ཆུ། རྫ་ཆུ། རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ། ལྷ་སའི་སྐྱིད་ཆུ། མྱང་ཆུ། ཉག་ཆུ། ཙོང་ཆུ། དགུ་ཆུ། རྩེ་ཆུ། བསང་ཆུ་སོགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། གངས་རི་ཆེན་པོ་ཏི་སེའི་ཕྱོགས་བཞི་ནས་འབབ་པའི་ཁ་འབབ་ཀྱི་ཆུ་བོ་བཞི་སྟེ། ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་ཆུ་མགོ་རྟ་མཆོག་ཁ་འབབ་དང་། ཆུ་བོ་གངྒྰའི་ཆུ་མགོ་རྨ་བྱ་ཁ་འབབ། ཆུ་བོ་སིན་ངྷུའི་ཆུ་མགོ་གླང་ཆེན་ཁ་འབབ། ཆུ་བོ་སི་ཏའི་ཆུ་མགོ་སེང་གེ་ཁ་འབབ་བོ། དེ་ལྟར་འབོད་དོན་ནི་ཆུ་བོ་དེ་བཞི་ཡི་ཆུ་མགོའི་རི་དེ་དག་སྲོག་ཆགས་བཞིའི་ཁ་འདྲ་བ་ནས་འབབ་པས་ན་དེ་ལྟར་བཏགས་སོ།།

བོད་ཡུལ་གྱི་མཚོ་དང་མཚེའུ་ནི་ནམ་མཁའི་སྐར་ཚོགས་ལྟར་རྣམ་པར་བཀྲ་ཞིང་བགྲང་གིས་མི་ལངས་ཏེ། གནམ་མཚོ་ཕྱུག་མོ་དང་། བཀྲ་རི་གནམ་མཚོ། གསེར་གླིང་མཚོ། མཚོ་ཁྲི་ཤོར་རྒྱལ་མོ། སྟོང་རི་གཡུ་མཚོ། མཚོ་མ་དྲོས་སམ་མ་ཕམ་གཡུ་མཚོ། ཡར་འབྲོག་གཡུ་མཚོ། ལྷ་མོ་བླ་མཚོ། ཕག་མཚོ། རོང་པོ་མཚོ། བེའུ་དུག་མཚོ། མཚོ་སྐྱ་རེངས། མཚོ་སྔོ་རེངས། རྟ་རྫོང་གཡུ་མཚོ། ཨ་མྱེས་མཚོ་རྒན་སོགས་མཚོ་སྔོན་པོ་གཡུ་ཡི་མེ་ལོང་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད།

དེའི་ནང་ནས་མཚོ་སྐྱ་རེངས་དང་མཚོ་སྔོ་རེངས་གཉིས་ནི་ཚྭ་མེད་མཚོ་ཡིན་པ་དང་། མཚོ་སྔོ་རེངས་ནི་མཐོ་སྒང་གི་ཆེས་ཆེ་བའི་ཚྭ་མེད་མཚོ་ཞིག་ཡིན། ད་དུང་མཚོ་ཁྲི་ཤོར་རྒྱལ་མོ་ནི་རང་རྒྱལ་གྱི་ཆེས་ཆེ་བའི་ཚྭ་མཚོ་ཡིན་ཞིང་། གནམ་མཚོ་ཕྱུག་མོ་ནི་བོད་དབུས་གཙང་ས་ཁུལ་གྱི་ཆེས་ཆེ་བའི་ཚྭ་མཚོ་ཞིག་ཡིན།  ད་དུང་རང་བྱུང་ཆུ་ལུམས་སུ་གྲགས་པའི་ཆུ་ཚན་ནམ་ཆུ་ཁོལ་གྲགས་ཆེ་བ་ལ་བོད་ལྗོངས་གཙང་ཁུལ་གྱི་གྲོ་མོ་ཁམ་བུ་ལུང་ངམ་སྨན་བུ་ལུང་ཆུ་ཚན་ཏེ། ཆུ་ཚན་འདི་ལ་རིགས་མི་འདྲ་བའི་རྫིང་བཅུ་གཉིས་ཡོད།

གཞན་ཡང་མང་ཕུ་ཆུ་ཚན། རྒྱལ་རྩེའི་སྐྱིད་གུད་ཆུ་ཚན་དང་སྐྱིད་མཁར་ཆུ་ཚན།་དབུས་ཁུལ་གྱི་འབྲི་གུང་གཏེར་སྒྲོམ་ཆུ་ཚན། མལ་གྲོ་གུང་དཀར་རྫོང་རུ་ཐོག་ཆུ་ཚན།་ལྷོ་ཁ་ས་ཁུལ་གྱི་ཟངས་རིའི་འོལ་ཁ་ཆུ་ཚན། ཆུ་གསུམ་རྫོང་བསེ་བ་ལུང་ཆུ་ཚན། ལྷུན་རྩེ་རྫོང་གསེར་ཁུང་ཆུ་ཚན། མཚོ་སྨད་རྫོང་གྲི་གུ་ཆུ་ཚན། ལྷུན་རྩེ་རྫོང་གསེར་ཁུང་ཆུ་ཚན། མཚོ་སྨན་རྫོང་གྲི་གུ་ཆུ་ཚན། སི་ཁྲོན་ཁམས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་དར་རྩེ་མདོའི་ཟམ་ཁ་གཉིས་པའི་ཆུ་ཚན། མཚོ་སྔོན་རེབ་གོང་ཡུལ་ཡར་ནང་ཆུ་ཁོལ་ལམ་རེབ་གོང་ཆུ་ཁོལ། རེབ་གོང་བློན་ཆོས་སུ་ཁོལ། ཁྲི་ཀའི་བདེ་སྐྱིད་ཆུ་ཁོལ་སོགས་ནད་བརྒྱ་སྨན་གཅིག་ཏུ་གྲགས་པའི་ཆུ་ཚན་ངོ་མཚར་བ་ཕན་ནུས་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལངས་པ་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཞིག་རང་ཅག་བོད་ཡུལ་དུ་ཡོད། སྤྱིར་ཆུ་ཚན་ནམ་ཆུ་ཁོལ་ཞེས་པ་ནི་བརླན་བཤེར་ཆུ་ཡི་དངོས་པོ་ལ་ཚ་བ་མེ་ཞུགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་དེའི་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་ནི་རྡོ་སོལ་དང་ཅོང་ཞི། མུ་ཟི། བྲག་ཞུན་བཅས་ཡིན་ཞིང་སྤྱིར་བཏང་དུ་ཆུ་ཚན་རིགས་ལྔ་རུ་དབྱེའོ།། གཞན་ཡང་རང་བྱུང་སྨན་ཆུ་གྲགས་ཆེ་བ་མཚོ་སྔོན་ན་སྐུ་འབུམ་གསེར་དཀར་སྨན་ཆུ། ཟི་ལིང་མཁར་ནུབ་ཀྱི་སྨན་ཆུ། རེབ་གོང་ཚོ་བཞིའི་སྨན་ཆུ། གསེར་ཁོག་སྨན་ཆུ་སོགས་ཡོད་དོ།།

རྫ་རི་དང་གངས་རི་གྲགས་ཆེ་བ་ལ་རི་རྒྱུད་ཆེན་པོ་ཧི་མ་ལ་ཡ་དང་རི་བོ་ཁུ་ནུ། རི་བོ་གདང་ལའི་རི་རྒྱུད། གངས་རི་ཆེན་པོ་ཏི་སེ། ཇོ་མོ་གངས་དཀར། ཉང་སྟོད་ཧ་བོའི་གངས། འབྲོག་ལ་ཕྱིའི་གངས། ཙ་རི་ཏྲ། བསམ་གཏན་གངས་བཟང་།གཉན་ཆེན་ཐང་ལྷ། གཉན་པོ་གཡུ་རྩེ། གནས་མཆོག་ཁ་བ་དཀར་པོ། རྨ་ཆེན་གངས་རི། བ་ཡན་ཧ་རི། གངས་དཀར་ཕྱོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་སོགས་གངས་རི་དཀར་པོ་ཆུ་ཤེལ་གྱི་མཆོད་རྟེན་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད། བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེ་ལ་ཆུ་བོར་མགོ་ཡོད་པ་དང་གཙང་པོར་ཁུངས་ཡོད་ཟེར་བ་ལྟར། གངས་རི་དེ་དག་ནི་ཡར་ཀླུང་གཙང་པོ་སོགས་ཁ་འབབ་ཀྱི་ཆུ་བོ་བཞི་དང་རྨ་འབྲི་རྫ་གསུམ། རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ་སོགས་ཆུ་བོ་ཀུན་གྱི་མགོ་ཁུངས་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ། མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ཆུའི་ཁོར་ཡུག་དང་སྐྱེ་དངོས་སྣ་ཚོགས།
རི་མཐོ་ཞིང་ས་གཙང་བའི་བོད་ཀྱི་ཡུལ་གྲུ་འདི་རུ་གངས་ཀྱི་རི་བོ་དང་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་ཆུ་ཆེན་པོ་དང་། མཚོ་དང་མཚེའུ། ཆུ་ཚན་བགྲང་གིས་མི་ལངས་པ་ཡོད།
ཆུ་ལས་སྨུག་པ་དང་སྤྲིན་དཀར། ཆར་བ། ཟིལ་བ། སེར་བ། ཁ་བ། བད་སོགས་བྱུང་བ་ཡིན་པས། ཆུ་ནི་རླུང་ཁམས་ཆེན་པོའི་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་ཡིན། ཆུ་ནི་ཚེ་སྲོག་གི་འབྱུང་རྩ་དང་སྐྱེ་འགྲོ་ཡོངས་ཀྱི་ཟུངས་ཁྲག་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་རྩི་ཤིང་ནགས་ཚལ་དང་རི་དྭགས་གཅན་གཟན་སོགས་སྐྱེ་དངོས་གང་ཞིག་ཡིན་ནའང་ཆུ་མེད་ན་འཚོ་ཐབས་མེད་ལ་གསོན་ཐབས་བྲལ་བ་ཡིན། ང་ཚོ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཟ་མ་མ་ཟོས་ཀྱང་ཉིན་མང་པོར་འཚོ་ཐུབ་མོད། འོན་ཀྱང་ཆུ་མ་བཏུངས་ན་ཉིན་ཁ་ཤས་ཙམ་ལའང་འཚོ་མི་ཐུབ་པར་ཤི་འགྲོ་བ་ཡིན། ང་ཚོ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཆུ་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་རོལ་བཞིན་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། སྡོང་འཛུགས་ནགས་སྐྲུན་བྱེད་པ། ཕྱུགས་ལས་འཚོ་སྐྱོང་བྱེད་པ། ཞིང་ལས་འབྲུ་རིགས་འདེབས་པ། ཉ་གསོ་བ། རྣོ་ལྕགས་བཞུ་བཟོ་བྱེད་པ། ཆུ་གློག་འཛུགས་པ། བཟོ་ལས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་པ། ཤོག་བུ་བཟོ་བ། ཐ་ན་ཁྱིམ་ཚང་གི་ཟས་གཡོ་སྐོལ་དང་། ཁ་ངོ་འཁྲུད་པ། གོན་པ་འཁྲུད་པ། ལུས་རྩལ་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་པ་སོགས་ལའང་ཆུ་ནི་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་ནོ།།

མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་གི་ཆུའི་ཁོར་ཡུག་ཏུ་འཚོ་བཞིན་པའི་སྐྱེ་དངོས་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་དེ། དཔེར་ན། ཤིང་སྡོང་དང་འབྲས་ཤིང་གི་རིགས། རྩི་ཏོག་དང་སྨན་རྩྭའི་རིགས་སོགས་ཆུ་མེད་པར་ལང་ཚོའི་ལྗང་མྱུག་འབུས་མི་ཐུབ་ལ། གངས་སྦལ་དང་སྦལ་བ། ཆུ་སྦྲུལ། ཉ་ཕྱིས། མགྲོན་བུ། རྩངས་པ་སོགས་སྐམ་ཆུ་གཉིས་གནས་དང་ལྟོ་འགྲོ་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས།ཕག་རིའི་ཉ་དང་གཙང་ཉ། མཚོ་སྔོན་པོའི་གསེར་ཉ་སོགས་ནི་ཐད་ཀར་ཆུ་རུ་གནས་པའམ་ཆུ་དང་འབྲལ་མི་རུང་། གཞན་ཡང་བོད་ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཀླུང་ཆེ་ཆུང་དང་མཚེ་ཆེ་ཆུང་གི་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་བག་ཡངས་སུ་རྩེན་པའི་འདབ་ཆགས་བྱ་ཡི་རིགས་ལ་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐེ་ནག་དང་ཆུ་སྐྱར་ཆེན་མོ། ངང་ཁྲུང་མགོ་ཁྲ། སོ་བྱ་སོགས་བྱའི་ཁ་གྲངས་ཁྲི་ཕག་མང་པོ་ལ་སླེབས་ཡོད་པའི་རྩ་བ་ནི་ཆུ་ལ་ཐུག་ཡོད་ཅིང་ཆུ་མེད་ན་སྐྱེ་དངོས་དེ་དག་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་པར་འཚོ་ཐབས་མེད་པས་ཆུ་ཡི་རིན་ཐང་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཚང་མས་ཤེས་དགོས་སོ།།

གསུམ་པ། ཆུ་ལ་འབག་བཙོག་ཐེབས་པ་དང་ཆུ་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡིན།
སྤྱིར་མདོ་དབུས་མཐོ་སྒང་ལ་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ཧ་ཅང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡོད་ན་ཡང་ད་ལྟ་རིམ་པ་བཞིན་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་ཚུལ་ཇེ་སྡུག་ཏུ་སོང་ནས་གཙང་པོའི་ཡན་ལག་གི་འབབ་རྒྱུན་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བ།ཆུ་རྒྱུན་ཆད་པ། མཚོ་དང་མཚེའུ་སྐམ་པ། མྱ་ངམ་ཐང་མང་བ། ཆུ་ལ་འབག་བཙོག་ཐེབས་པ་སོགས་ཉིན་རེ་ནས་ཉིན་རེར་ཚབས་ཆེན་དུ་སོང་ཡོད།

༡ ཆུ་ལ་འབག་བཙོག་ཐེབས་པ་དང་ཆུ་ཇེ་ཉུང་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ལ་ཐུགས་ཡོད་ཅེ་ན།
གཅིག་ནས་ང་ཚོའི་མིའི་རིགས་ཀྱིས་ས་རྐོ་བ་དང་། རྡོ་སློག་པ། ཤིང་སྡོང་གཅོད་པ། གཏེར་ཁ་སྔོག་པ་སོགས་ཚུལ་མིན་གྱི་ལས་རིགས་སྣ་ཚོགས་བྱས་དྲགས་པས་སའི་གོ་ལའི་ས་ཆུའི་བཅུད་ཤོར་ནས་ཆུའི་འཁོར་སྐྱོད་ལ་གནོད་པ་ཐེབས་པས་ཡིན།
གཉིས་ནས་བཟོ་གྲྭ་ཆེ་ཆུང་གིས་བཟོ་ལས་བྱེད་པའི་ཁྲོད་ཀྱི་བཙོག་ཆུ་དང་དུག་ཅན་གྱི་ཆུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཆུ་གཙང་མར་འབག་བཙོག་ཐེབས་པ་ཡིན།
གསུམ་ནས་ཞིང་ལས་ས་ཁུལ་གྱི་ལུད་རྫས་དང་སྨན་རྫས་སྣ་ཚོགས་ཆུ་དང་འདྲེས་ནས་ཞིང་ས་དང་། ས་ངོས།ས་འོག་བརྒྱུད་དེ་ཆུ་ལ་གནོད་པ་ཐེབས་པས་ཡིན། བཞི་ནས་ཁྱིམ་ཚང་གི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་བཀོལ་སྤྱོད་བྱས་ཟིན་པའི་ཆུ་མི་གཙང་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆུའི་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་པ་ཆེན་པོ་ཐེབས་བཞིན་ཡོད།
ལྔ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དང་། བཟོ་གྲྭ། ཁྱིམ་ཚང་གིས་བེད་སྤྱོད་བྱས་ཟིན་པ་དང་མི་མཁོ་བའི་སྙིགས་རྫས་དང་། ཁྱིམ་ཕྱགས་མང་པོ་གང་འདོད་དུ་ཆུ་རུ་གཡུག་པ་དང་ཆུའི་ནང་དུ་འཕངས་ནའང་ཆུ་ལ་གནོད་པ་ཚབས་ཆེན་ཐེབས་ངེས་ཡིན།
དྲུག་ནས་གཏེར་ཁ་སྔོག་པ་དང་ནགས་ཚལ་གཅོད་པ་སོགས་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་རི་བྲག་ལ་གནོད་པ་བྱས་པས་ཡུལ་ལུང་མང་པོར་ཆར་བ་ཆེན་པོ་འབབ་པ་དང་ཆུ་ལོག་ཆེན་པོ་བྱུང་ནས་ས་རྡོ་སོགས་ཐད་ཀར་ཆུའི་ནང་དུ་ཁྱེར་ནས་ཆུའི་ཁོར་ཡུག་གི་དྭངས་གཙང་ལ་གནོད་པ་ཐེབས་ཡོད།
བདུན་ནས་མཁའ་རླུང་ནང་དུའང་མི་གཙང་བའི་སྙིགས་རྫས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པས་དེ་དག་ཐད་ཀར་ཆུ་ནང་དུ་འབབ་པའམ་ཡང་ན་ཁ་བ་དང་ཆར་ཆུ་ལ་འདྲེས་ནས་ཆུའི་ནང་དུ་བབས་ན་ཆུ་དང་དེའི་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་པ་ཆེན་པོ་ཐེབས་པའོ།།
༢ ཆུ་གཙང་མ་མ་འཐུང་ན་མི་ལུས་ལ་གནོད་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད།
ཆུ་ལ་འབག་བཙོག་ཐེབས་ནས་གཙང་མ་མིན་ན་རྩི་ཤིང་དང་སྲོག་ཆགས་ལ་གནོད་འཚེ་ཆེན་པོ་ཡོང་བ་ནི་སྨོས་མ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན།ལྷག་པར་དུ་ང་ཚོ་མིའི་རིགས་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན།མི་སུ་ཞིག་ཡིན་ནའང་ཆུ་ལ་བཙོག་བཟོ་མི་བྱེད་པར་ཆུ་དྭངས་མོ་འཐུང་རྒྱུ་དང་ཆུ་གཙང་མ་འཐུང་རྒྱུ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེ་བ་ཡིན།འཛམ་གླིང་འཕྲོད་བསྟེན་རྩ་འཛུགས་ཀྱིས་བརྟག་དཔྱད་བྱས་པ་ལྟར་ན།འཛམ་གླིང་སྟེང་བརྒྱ་ཆ་ ༨༠ ཡི་ནད་རིགས་དང་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠ ཡི་བྱིས་པའི་ཤི་རྐྱེན་ནི་གཙོ་བོ་ཆུ་ལ་བཙོག་བཟོ་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཟེར། དེར་བརྟེན། ཆུ་དྭངས་མོ་དང་ཆུ་གཙང་མ་མ་འཐུང་ན་ཕོ་བ་དང་རྒྱུ་མའི་ནད།འགོས་ནད།པགས་ནད།གཅིན་སྙི་ཟ་ཁུའི་ནད།སྐྲན་ནད། མཁྲིས་རྡོའི་ནད་སོགས་འབྱུང་ལ་ལྷག་པར་དུ་མཆིན་ནད་དང་ཕོ་བའི་ནད་འབྱུང་བ་ཆེས་མང་བར་བཤད་ཡོད།

བཞི་བ། ང་ཚོས་ནམ་ཡིན་ཡང་ཆུ་ལ་བཙོག་བཟོ་བྱེད་མི་རུང་།
ཆུ་ནི་རང་བྱུང་ཁམས་ཆེན་པོའི་ཟུངས་ཁྲག་གི་དྭངས་མ་དང་དབུགས་ལྡན་སྐྱེ་འགྲོ་ཀུན་གྱི་ཚེ་སྲོག་གི་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན།འོ་ན་ང་ཚོས་དེ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་ཤེས་ན།
གཅིག་ནས་ཆུ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཆུ་དང་མིའི་ཚེ་སྲོག ཆུ་དང་སྐྱེ་དངོས་ཐམས་ཅད་བར་གྱི་འབྲེལ་བ། ཆུའི་ཕན་ཡོན་གང་འདྲ་ཡིན་པ་སོགས་ཤེས་སུ་བཅུག་ནས་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཆུའི་ཐོན་ཁུངས་ལ་གཅེས་འཛིན་བྱ་བའི་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་ཡག་པོ་ཡོད་དགོས།
གཉིས་ནས་རང་རྒྱལ་གྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ནས་ཆུ་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་དང་། སྲིད་གཞུང་དང་མི་སྒེར་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་གཅིག་སྒྲིལ་བྱས་ནས་ཆུའི་མགོ་ཁུངས་ལ་སྡོང་འཛུགས་ནགས་སྐྲུན་བྱེད་པ་དང་ཕྱུགས་འཚོ་སྐྱོང་བྱེད་པ་ཇེ་ཉུང་དུ་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་ལས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས། གསུམ་ནས་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཆུ་གྲོན་ཆུང་བྱེད་པ་དང་། བཞུར་ཆུ་དང་ཁྲོན་པ།མཚོ་དང་མཚེའུའི་ནང་དུ་ལུས་ཕུང་དང་གྱོན་ཆས་མི་འཁྲུད་པ།གད་སྙིགས་གང་སར་མི་འབོ་བ། ས་རྐོ་རྡོ་སློག་མི་བྱེད་པ། ཆུ་བོའི་བཞུར་རྒྱུད་དུ་གཏེར་ཁ་སྔོག་པ་དང་ཤིང་སྡོང་མི་གཅོད་པར་སྲུང་སྐྱོབ་གང་ལེགས་བྱེད་དགོས། བཞི་ནས་ཞིང་ལས་ཐད་ལུད་རྫས་དང་སྨན་རྫས་ཚད་ལྡན་བཀོལ་བ་དང་སྨན་རྫས་ཀྱི་གྲངས་ཚད་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པ། བཟོ་གྲྭའི་འཕྲུལ་ཆས་ཆེས་བཟང་བ་དང་ལག་རྩལ་ཆེས་མཐོ་བའི་སྒོ་ནས་ཐོན་རྫས་གཙང་མ་བཟོ་བ། ཆུ་དང་ཆུའི་ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་པ་ཆེ་བའི་བཟོ་གྲྭ་དང་ཁེ་ལས་མི་འཛུགས་པ་སོགས་བྱེད་དགོས།

ལྔ་བ། ང་ནི་ཆུ་ལ་བཙོག་བཟོ་མི་བྱེད་པའི་བོད་ཀྱི་བྱིས་པ་ཡ་རབས་ཤིག་ཡིན།
རང་རེའི་བོད་ཀྱི་མེས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཆུ་ནི་ཚེ་སྲོག་གི་རྟེན་གཞི་དང་རང་བྱུང་ཁམས་ཆེན་པོའི་ཟུངས་ཁྲག་གི་དྭངས་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ཏེ། དེ་ལ་གནོད་པ་མི་གཏོང་བར་གཅེས་སྲུང་ཡག་པོ་བྱེད་པའི་ཡ་རབས་ཀྱི་གོམས་སྲོལ་ལེགས་པོ་ཞིག་ཡོད་དེ། བོད་ཀྱི་དམངས་གླུ་དང་ཁ་དཔེ་ལ། ཆུ་དྭངས་མོ་ལྷ་ཡི་མཆོད་པ་ཞེས་པ་དང་། ལྷ་ཆབ་སྔོན་མོ། བདུད་རྩིའི་ཆབ་རྒྱུན། ཕ་ཨ་ཁུ་གངས་རི་དཀར་པོ། ཆུ་ནི་ལྷ་ལྷ་མོས་གནང་བའི་བདུད་རྩི་ཡིན་ཞེས་བརྩི་འཇོག་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ལེགས་པོ་བྱེད་ལ།གཙང་པོ་ཆེ་ཆུང་དང་། མཚོ་དང་མཚེའུ།ཆུ་དང་ཆུ་མིག་ནི་ཀླུ་གནས་དང་ཀླུའི་ཕོ་བྲང་དུ་བརྩི་ཞིང་།ཆུ་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་གྲངས་མེད་ཀྱི་འཚོ་གནས་ཡིན་པས་དེའི་ནང་ལ་དུག་དང་གད་སྙིགས་སོགས་མི་འབོ་བ་དང་། མི་གཙང་བའི་རིགས་མི་འཁྲུད་པ། ལྷག་པར་དུ་དམར་ཁྲག་དང་གཅིན་སྐྱག་འདོར་མི་རུང་བའི་གོམས་སྲོལ་ཧ་ཅང་ཡག་པོ་ཡོད།ད་དུང་ཆུ་མགོ་རྙོག་ན་མར་ཁུས་གསོ་དགོས་དང་། ཆུ་གཙང་མ་རྙོག་ན་ཀླུ་མི་དགའ་ཟེར་བ་སོགས་ཆུ་གཙང་པོ་ལ་གནོད་པ་མི་གཏོང་བར་རྒྱུན་དུ་ཀླུ་རིགས་ལ་བསྟུན་ཤེས་དང་བཀུར་ཤེས་བྱས་ནས་མཚོ་རྫིང་དང་ཆུ་མིག་ལ་ཀླུ་སྨན་འདེབས་དང་། ཀླུ་གཏོར་འཕེན་པ། ཀླུ་བསང་གཏོང་བ། ཆུའི་ནང་ལ་སྐུ་པར་རྒྱག་པ་སོགས་ཁོར་ཡུག་གཅེས་སུ་འཛིན་པའི་སྲོལ་བཟང་དེ་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་སྤེལ་ཞིང་གནོད་པའི་ལས་མི་བྱེད་དོ།། །།

ཐེངས་ 42388 བཀླགས་འདུག